Kontaktör Nedir, Nasıl Çalışır?
Elektrik yüklerinin korunması ve kontrolü için besleme hattının anahtarlanarak enerji yönetimini sağlayan elektromekanik röleye kontaktör denir. Kontaktör; nüve, kontrol kontağında yer alan bobin, bakır halkalar ve kontakları birlikte hareket ettiren palet ve kontak bileşenlerinden oluşmaktadır.
Elektrik yüklerinin korunması ve kontrolü için besleme hattının anahtarlanarak enerji yönetimini sağlayan elektromekanik röleye kontaktör denir.
Genellikle besleme akımı büyük değerlerde olan elektrik motoru, iklimlendirme sistemleri, pompa, vakum, konveyör, kompresör, aydınlatma kontrolü gibi elektrik yüklerine doğrudan bağlantı yapılabileceği gibi zaman ayarlı röle, termik röle, kaçak akım rölesi, PIR, LDR, yük sensörü, IoT yönetimi gibi farklı sensörler veya elektromekanik anahtarlayıcılarla birlikte kullanıldığı pasif veya aktif uzaktan izleme ve kontrol çalışmaları yapılabilmektedir.
Kontaktör; nüve, kontrol kontağında yer alan bobin, bakır halkalar ve kontakları birlikte hareket ettiren palet ve kontak bileşenlerinden oluşmaktadır.
Üreticiye ve ürüne göre değişmekle birlikte kontaktör kontrol kontakları 12V, 24V, 42V, 48V, 110V, 230V, 380V, 415V AC veya DC gerilimle çalıştırılarak kontaktör üzerindeki diğer kontakların açma, kapama durumları gerçekleştirilir.
Kontaktör seçimi yapılırken akım, kontak yapısı, yük özellikleri dikkate alınmalıdır. 6A gibi küçük akımlara sahip yüklere veya 1000A üzeri akım anahtarlama kapasitesine sahip kontaktörler de bulunmaktadır.
Kontak kutupları normalde açık (NO-Normally Open) veya normalde kapalı (NC-Normally Close) olarak üretildiğinden dolayı kontaktörlerin uygulamaya uygun olarak seçilmesi önemlidir.
Kontakların konum değiştirmesi, mekanik olarak gerçekleştiğinden dolayı üreticilerin kullandığı malzeme cinsine göre değişmekle birlikte belirli mekanik anahtarlama ömürleri bulunmaktadır.
Kontaktör, röle çalışma prensibiyle çalışmaktadır. Röle girişinde yer alan bobin enerjilendirilerek oluşturulan manyetik alan, röle çıkışlarındaki normalde kapalı veya normalde açık olarak başlangıç pozisyonunda bulunan kontaklar konum değiştirir. Bobin enerjisi kesildiğinde ise kontaklar ilk halini alır. Böylece yükün anahtarlanması gerçekleştirilmiş olur.
Kontaktör bobini, PLC gibi doğrudan düşük çıkış gerilimine sahip çıkış kontağı veya elektriksel izolasyonun sağlandığı farklı mikrokontrolcüler kullanılarak kontrolü mümkün olmaktadır.
